Küresel piyasalar, küresel üretim verilerinin açıklanması ve Çin’de yenilenen kapanmaların resesyon beklentilerini körüklemesi ile karışık bir seyir izlerken, gözler bugün açıklanacak ABD bordro verilerine çevrildi.
Dünya genelinde enflasyonist baskıların devam ettiğine işaret eden gelişmeler devam ederken, makroekonomik tarafta açıklanan veriler durgunluk beklentilerini pekiştiriyor ve belirsizlikleri artırıyor.
Merkez bankalarının enflasyonist ve durgunluk ikilemleri arasında yapacakları aksiyonlar, fiyat oluşumunu yönlendiren ana unsur olmaya devam ediyor. Yetkililerden son haftalarda yapılan yorumlar, hem ABD Merkez Bankası’nın (Fed) hem de Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) bu ayki toplantılarında 75 baz puanlık faiz artırımı yapma olasılığını artırsa da, durum doların durma talebini körüklüyor canlı.
Bu gelişmelerle birlikte dolar endeksi dün 110’a dokunarak Haziran 2002’den bu yana en yüksek seviyesini test ederken, ABD 10 yıllık tahvil getirisi tahvil piyasasından çıkışların artmasıyla yüzde 3,30 ile 10 haftanın en yüksek seviyesine ulaştı. Durgunluk endişeleriyle emtia tarafında keskin bir düşüş yaşanırken, gümüş fiyatları yaklaşık 2 yılın en düşük seviyelerine gerilerken bakır ve çinko fiyatları bir ay içinde düştü. Bu arada, Brent petrolün varil fiyatı üç işlem gününde yüzde 11 değer kaybederek 91.6 dolara düştükten sonra bugün 93,7 dolarda sabitlendi.
Hisse senedi piyasaları tarafında, yeni güne karışık bir seyirle başladığı ve ABD istihdam raporunda tarım dışı istihdam, işsizlik ve ortalama saatlik kazanç verilerinin fiyatları yönlendirmesinin beklendiğini belirtmekte fayda var. Piyasa beklentileri, tarım dışı istihdam artışında yavaşlamaya işaret ederken, işsizlik oranı yüzde 3,5’te sabit kalıyor ve karışık bir sinyal veriyor.
Dün açıklanan verilere göre, ABD’de haftalık işsizlik başvuruları geçen hafta 232 bin ile 9 haftanın en düşük seviyesine geriledi. ABD’de Tedarik Yönetimi Enstitüsü (ISM) imalat endeksi de Ağustos ayında 52,8 ile Haziran 2020’den bu yana en düşük seviyesinde kaldı.
Öte yandan dün ABD hükümetinin çip üreticileri Nvidia ve AMD’ye yapay zeka çalışmalarında kullanılan gelişmiş çiplerin Çin ve Rusya’ya satışını durdurma talimatı verdiğine dair haberler New York Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören teknoloji hisselerine ağırlık verdi. Haberin ardından Çin ve Rusya’ya önemli bir satış hacmine sahip olan Nvidia’nın hisseleri yüzde 7’den fazla, AMD hisseleri ise yüzde 3’e yakın değer kaybetti. Bu gelişmelerle birlikte Nasdaq endeksi yüzde 0,26 düşerken, Dow Jones endeksi yüzde 0,46 ve S&P 500 endeksi yüzde 0,30 yükseldi.
Avrupa’da dün açıklanan İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), bölgedeki ekonomik yavaşlamanın derinleştiğine işaret etti. Söz konusu veriler Euro Bölgesi’nde 49.6 ile 2 yılın en düşük ve Almanya’da 49,1 ile 26 ayın en düşük seviyesine geriledi. Enerji krizine ilişkin gelişmeler yakından takip edilirken Rusya, tavan fiyat uygulayan ülkelere petrol satmayacağını açıkladı. Bu gelişmelerle birlikte Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 1,60, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,86 düşerken, Fransa’da CAC 40 endeksi yatay seyretti.
Asya yakasında, Çin’deki yeni koronavirüs (Covid-19) vakalarının sayısının kıyı bölgelerinden ekonomi için hayati önem taşıyan üretim merkezlerine kayması endişeleri artırıyor. Shenzhen’de önlemlerin sıkılaştırılması ve ülkenin sıfır vaka politikasının bir parçası olarak Chengdu eyaletinin karantinaya alınması, halihazırda yavaşlama belirtileri gösteren ülke ekonomisinin büyüme hedeflerinden daha da uzaklaşacağına işaret ediyor.
Ancak Japonya’da dolar/yen paritesinde 140,4 ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştıktan sonra, para politikası uygulamasının dünyanın geri kalanına göre yönü ve zayıflayan yen karşısında ekonomi yetkililerinden gelen mesajlar gündemde.
Bu gelişmeler göz önüne alındığında, yeni güne Asya hisse senedi piyasalarında sınırlı da olsa satıcılarla başladığı görülürken, Japon Nikkei 225 Endeksi yüzde 0,2 ve Çin’in Şanghay Bileşik Endeksi yüzde 0,1 değer kaybetti.
Borsa İstanbul dün de iç piyasadaki düşük risk iştahı nedeniyle satış yaptı ve BİST 100 endeksi günü yüzde 0,90 düşüşle 3,142,74 puandan kapattı. Dolar/TL ise dün yüzde 0,1 artışla 18.2048’de kapadı ve bugünkü bankalararası piyasa açılışı için 18.2170’den işlem görüyor.
Analistler, merkez bankalarının enflasyon endişelerine yönelik agresif politika hamlelerinin halihazırda yavaşlayan ekonomileri resesyona sürükleyebileceğini ve piyasalarda risk iştahını düşük tutabileceğini söyledi.
Analistler, ABD’de tarım dışı bordro ve fabrika siparişleri ile euro bölgesi üretici fiyat endeksinin (ÜFE) bugünün verileri için gündemde olduğunu ve BİST 100 endeksinde 3 bin 200 seviyesinin teknik olarak direnç ve 3,050 puanda destek olduğunu söyledi. .
