Avrupa ülkeleri arasında en ucuz gazı 4,68 metreküp/lira ile Türkiye tüketirken, en yüksek fiyatı Hollanda ödüyor. Asgari ücretin payına bakıldığında Türkiye hala ucuz görünüyor. 100 metreküp asgari ücret olan aylık gaz fiyatının en düşük olduğu ülke yüzde 9,31 ile Türkiye. Bulgaristan’da bu oran %39,51’dir.
Küresel doğal gaz fiyatlarındaki artış tüketicileri de etkilerken, Türkiye doğalgazı özel kullanım için en ucuz tüketen Avrupa ülkesidir.
Mehmet Kara Dünya gazetesinde İmzalanan mesajlara göre fiyatlar, önce küresel talepteki artışların, ardından Batı’nın Rusya’ya uyguladığı ambargonun ve ardından Rusya’nın Avrupa’ya gaz akışını azaltma uygulamalarının tetiklediği artan talepten etkilendi. Enerji emtia fiyatlarındaki artışlar da nihai tüketiciler üzerinde etkili oldu.
DESTEK YAYGINDIR
Haber şöyle devam etti;
Enerji maliyetlerindeki artış ülke ekonomilerinde enflasyonist etkilere neden olmaktadır. Ancak birçok ülke, fiyat artışlarının vatandaşlar üzerindeki etkisini azaltmak için bazı kullanım alanlarında gaz fiyatlarını sübvanse etmektedir.
Diğer bir deyişle, enerji fiyatlarındaki artışın bir kısmı genel bütçeden veya diğer devlet gelir kalemlerinden karşılanacaktır. Türkiye de gaz fiyatlarını nihai tüketiciye, yani hanehalkı gazını tüketenlere yansıtmamak için ciddi sübvansiyonlar uygulayan ülkeler arasında yer almaktadır.
HOLLANDA’NIN EN PAHALI
Hanehalkı Enerji Fiyat Endeksi (HEPI) verilerine göre Türkiye, Avrupa başkentlerinin metreküp başına en ucuz gazı tüketiyor. Ankara’da apartmanlarda metreküp doğalgaz fiyatı 4,68 lira (0,2647 euro), kullanılan en pahalı doğalgaz ise 53,63 lira (3,01 euro) Hollanda’da.
İngiltere’de yaşayan haneler metreküp doğalgaz başına 35 lira (1,96 euro), Berlinliler 32,6 lira (1,83 euro) ödüyor. Zagreb’de yaşayanlar ise en düşük fiyatı 9,89 lira (0,56 euro) ödüyor. Komşu ülkelerden Yunanistan’ın başkenti Atina, Bulgaristan’ın Sofya kentinde metreküp başına 32.51 lira (1.82 $) ve metreküp başına 25.9 lira (1.45 $) alıyor.
ASGARİ ÜCRETİN GAZ PAYI NE KADAR YÜKSEK?
Doğal gaz fiyatları ile kişi başına düşen gelir arasındaki ilişkiye bakıldığında Türkiye en çok dikkat çeken para birimlerinden biridir. 100 metreküp asgari ücret olan aylık gaz fiyatının en düşük olduğu ülke yüzde 9,31 ile Türkiye. Bulgaristan’da bu oran %39,51’dir.
UKRAYNA SAVAŞ ETKİSİ
Rusya’ya uygulanan ambargo sonucunda, özellikle sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) fiyatları hızla yükselirken, Rus petrolünde durum tam tersi. Ambargonun alıcı bulmasını zorlaştırmasıyla Rus petrolü, Brent petrolünün yüzde 25-30 altında alıcı bulmaya başladı. Türkiye’nin petrol ithalatındaki payı yarıya yakın olmasına rağmen, Rus petrolündeki düşüş ülkenin akaryakıt fiyatlarına yansımadı. Çünkü Türkiye’de motorin ve benzin fiyatları, İtalya pazarındaki fiyatlara ve döviz kuru hareketlerine dayalı bir formülle belirleniyor.
Doğal gaz ve diğer enerji hammaddeleri uluslararası piyasalarda fiyatlandırılmaktadır. COVID-19 salgını sonrası talebin aniden artması ve bu talebin karşılanamaması enerji fiyatlarının hızla yükselmesine neden oldu. Bu artış, en yüksek gaz rezervine sahip ülke olan Rusya ile Rus gazının transit ülkelerinden biri olan Ukrayna arasındaki artan gerilimden de kaynaklandı. Artan gaz fiyatları son kullanıcıları doğrudan etkilemeye başladı. Öte yandan birçok ülke, fiyatları tüketicilere aktarmak için sübvansiyonlar kullanıyor.
GAZ VALFİ KİMDE?
Doğal gaz, dünyanın elektrik üretimi ve ısınma kaynaklarından biridir. Rusya, dünyanın bilinen en büyük doğal gaz rezervlerine sahip ülkesidir. Dünya doğal gaz rezervlerinin yaklaşık yüzde 24’ü Rusların elinde. İran rezerv büyüklüğünde ikinci, Katar üçüncü.
Doğal gazın enerji tüketimindeki payı 20. yüzyılın son çeyreğinde artmaya başlamıştır. Kullanımı her geçen gün artan doğal gaz, küresel enerji sahnesinin en belirleyici unsurlarından biridir. Bugün doğalgaz yüzde 25 ile petrol ve kömürden sonra en çok kullanılan üçüncü enerji kaynağı.
