Avrupa ülkeleri, hızla yükselen doğalgaz ve elektrik fiyatlarına karşı enerji fiyatlarının üst sınırı, vergilerin düşürülmesi ve yoksullara ödeme yapılması gibi çeşitli tedbirlerin yanı sıra belirli saatlerde ışıkların kapatılması, sıcaklıkların düşürülmesi gibi çeşitli tasarruf tedbirleri de uyguluyor. İşte ülke bazında alınan önlemler…
Rusya-Ukrayna savaşı sonucunda uygulanan ekonomik yaptırımların ardından Rusya’nın Avrupa’ya gaz arzının kesintiye uğraması, kıta genelinde eşi benzeri görülmemiş boyutlarda bir enerji krizini tetikledi.
Avrupa doğal gaz piyasalarında fiyatlar bir önceki yıla göre on kattan fazla artarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Gaz fiyatlarındaki artış da elektrik fiyatlarını hızla yükseltti. Avrupa ülkelerindeki toptan elektrik piyasalarında da fiyatlar bir yıl öncesine göre zaman zaman 8 kat arttı.
Hem Avrupa Birliği (AB) hem de üye ülkeler, bu enerji ürünlerinin fiyatlarındaki hızlı artışın tüketicilere aynı oranda yansımaması ve enerji arz güvenliğinin sağlanması için çeşitli tedbirler uygulamaya çalışmaktadır.
AB ÖNLEMLERİ
AB, Rusya’dan doğal gaz akışının kesilmesi durumunda bir acil durum planı hazırladı. Plan kapsamında tüm üye ülkelerin gaz tüketimini yüzde 15 oranında azaltmaları kararlaştırıldı. Yılda yaklaşık 400 milyar metreküp doğalgaz tüketen AB ülkelerinin yılda 45 milyar metreküp daha az gaz kullanması hedeflendi.
AB, üye ülkelerdeki yeraltı doğal gaz depolama tesislerinin kış aylarına kadar doldurulmasını şart koşan yasal düzenlemeler de hazırlamıştır. Bu kapsamda 1 Kasım’a kadar doğalgaz depolama tesislerinin yüzde 80 oranında doldurulması hedeflendi.
Rusya’nın Kuzey Akım boru hattından Avrupa’ya doğalgaz dağıtımını süresiz olarak askıya almasının ardından, AB üye ülkelerinin enerji bakanları, keskin bir şekilde artan elektrik ve doğal gaz fiyatlarına karşı yeni tedbirler belirlemek için bir araya geldi.
AB ülkeleri derhal AB Komisyonu’na düşük maliyetli elektrik üreticilerinden elde edilen gelirin üst sınırını çizmek, fosil yakıt şirketlerinden katkı sağlamak, doğal gaza tavan fiyat uygulamak, elektrik talebini azaltmak ve enerji şirketlerine likidite sağlamak için mevzuat hazırlama görevini verdi.
Bu düzenleyici tekliflerin detaylarının birkaç gün içinde resmi olarak açıklanması bekleniyor.
ALMANYA
Almanya’da hükümet, yükselen enerji fiyatlarının vatandaşlar üzerindeki etkisini azaltmak için 125 milyar euro değerinde 3 farklı yardım paketi hazırladı.
Önlemler kapsamında vatandaşları korumak için akaryakıt vergilerinde indirime gidildi.
Toplu taşımayı teşvik etmek için Haziran-Eylül döneminde trenler, otobüsler ve metro için sınırsız toplu taşıma biletleri ayda 9 avroya teklif edildi.
Kamu kesimi de enerji tasarrufu tedbirlerini uygulamaya başladı. Kamu binalarının maksimum 19 santigrat dereceye kadar ısıtılmasına, kamu binalarının ve anıtların yanı sıra reklam panolarının aydınlatmasının kapatılmasına karar verildi. Yüzme havuzlarını ısıtmak yasaktır.
Geçmişte kapatılması planlanan bazı kömürlü termik santraller yeniden devreye alındı. Önceden kapatılacak olan 2 nükleer santralin, kışın olası bir enerji kesintisi ihtimaline karşı acil rezerv olarak tutulmasına karar verildi.
Ayrıca yüksek gaz ve elektrik faturalarının hafifletilmesi için fatura desteği verilmesine karar verildi.
Vatandaşlardan enerji tasarrufu yapmaları istendi.
Temel elektrik tüketim fiyatlarını sabit tutmak ve artan enerji faturalarını karşılamak için emekliler için bir defaya mahsus 300 avro, öğrenciler ve kursiyerler için 200 avro ödenmesine karar verildi. Çalışanlar için 300 avro, aileler için çocuk başına 100 avro ek destek vardı.
Eski binaların enerjik yenilenmesi için ek bütçe ayrıldı.
Almanya’da konut yardımı alan tüm kişilere bir ısıtma gideri sübvansiyonu verilmesine karar verildi.
Yüksek faturalarla boğuşanların endişelerini daha da azaltmak için federal hükümet, ödeme yapamayan kimsenin elektriğinin veya gazının kesilmemesini sağladı.
Enerji şirketlerinin beklenenden yüksek olan kazançlarının bir kısmının vergilendirilmesine karar verildi.
Ülkede sınırsız toplu taşıma biletlerinin fiyatı yeniden belirlendi ve devamına karar verildi.
Almanya’nın önümüzdeki günlerde ek yardım önlemleri açıklaması bekleniyor.
FRANSA
Doğal gaz fiyatlarının Ekim 2021 seviyelerinde kalacak şekilde dondurulması kararı alındı.
Elektrik fiyatlarındaki artış yıl sonunda yüzde 4 ile sınırlı kaldı.
Yoksul haneler 100 Euro’luk bir enerji primi aldı.
Enerji tüketimini yüzde 10 azaltmak için bir tasarruf programı hazırlanmıştır.
Kamu binalarında ısıtma seviyesi düşürüldü ve soğutma seviyesi sınırlandırıldı.
İş yerlerindeki klimaların en düşük 26 derecede, ısıtıcıların en yüksek 19 derecede çalıştırılmasına karar verildi.
Mağaza vitrinlerindeki ışıkların gece 01:00’den sabah 06:00’ya kadar kapatılmasına karar verildi.
Haneleri enerji tasarrufu yapmaya teşvik etmek için kamu duyuruları oluşturuldu.
Yoksullara yakacak yardımı yapıldı.
İNGİLTERE
Birleşik Krallık’ta, düşük gelirli haneler için 400 sterlinlik bir otomatik ödeme enerji indirimi getirildi.
Kamu desteği alan yoksullara 650 Sterlin ödendi.
Emekliler için 300 Euro’luk ek katkı sağlandı.
Nükleer santralin planlanan yeni inşaatı onaylandı.
Kaya gazı çalışmalarının destekleneceği açıklandı.
Bazı kömürlü termik santrallerin hizmet ömrü uzatıldı.
İngiltere’de yükselen enerji fiyatlarına rağmen geçen hafta vatandaşları korumaya yönelik yeni önlemler açıklandı.
Toplam hane elektrik faturalarının iki yıl boyunca, yılda en fazla 2.500 £ ile sabit tutulmasına karar verildi.
Haneler, enerji faturaları için ek 400 £ destek alacak.
Kuzey Denizi’nde yeni gaz ve petrol sahalarının işletilmesi için lisanslar verildi.
İTALYA
Hızla artan maliyetlere karşı yakıt vergileri düşürüldü.
Dar gelirlilerin enerji giderleri desteklendi ve yoksullara 200 avro ödendi.
Güneş enerjisi yatırımları teşvik edildi.
Enerji şirketlerinin tek taraflı sözleşme değiştirmeleri engellendi.
Cezayir ile yeni gaz tedarik sözleşmeleri imzalandı.
Ülkede evlerin sıcaklığının 2 derece azaltılması, halka açık yerlerde enerji tasarrufu ve sokak aydınlatmasının azaltılmasını içeren yeni bir plan hazırlanıyor.
İSPANYA
Kışın, termostat sıcaklığı 19 derece ile sınırlıdır.
Mağaza vitrinlerindeki ışıklar ve kamu binalarındaki aydınlatmalar saat 22.00’den itibaren kapatıldı.
Ekim ayından itibaren doğalgazda yüzde 21 olan KDV’nin yüzde 5’e indirilmesine karar verildi.
Elektrik üretiminde kullanılan doğal gaz için azami fiyat belirlendi.
Vatandaşlardan ve şirketlerden enerji tasarrufu yapmaları istendi.
YUNANİSTAN
Yunanistan, kamu tesislerinde enerji tüketimini yüzde 10 azaltmak için bir dizi tasarruf önlemi açıkladı.
Kamu binalarının sıcaklığının yazın 27 derece, kışın 19 derece tutulması ve binaların kullanılmadığı zamanlarda ısıtma, soğutma ve aydınlatma sistemlerinin kapatılması için tedbirler alındı.
Enerji tasarrufu konusunda kurumsal farkındalığı artırmak için özel birimler kurulmasına karar verildi.
Vatandaşların enerji tasarrufu yapmasına yardımcı olmak için kampanyalar başlatıldı.
MACARİSTAN
Macaristan’da kamu binalarında ısıtma 18 derece ile sınırlıdır.
Akaryakıt fiyatları piyasa fiyatlarının altında tutuldu.
Kamu tesislerinde doğalgaz kullanımının yüzde 25 oranında azaltılmasına karar verildi.
Yakacak odun sağlamak için ağaçların kesilmesine ilişkin düzenlemeler gevşetildi.
POLONYA
Polonya, enerji ürünleri için vergi indirimleri getirdi.
Hanelere nakdi yardım yapıldı. Ayrıca haneler, okullar ve hastaneler için düzenlenen düşük gaz fiyatlarının uygulanma süresi uzatılmıştır.
Artan kömür maliyetini karşılamaya yardımcı olmak için hanelere bir kereye mahsus yaklaşık 650 € ödeme yapıldı.
BELÇİKA
Yoksullar için sosyal enerji tarifelerinin süresi uzatıldı.
Kalorifer yakıtı ile ısıtan herkes 225 Euro, aboneler ise elektrik faturasını ödemek için 100 Euro katkı payı alıyor.
Benzin ve motorine özel tüketim vergileri düşürüldü.
Elektrik ve doğalgazda yüzde 6 indirimli KDV ile kalorifer yakıtı üretimi Mart 2023’ün sonuna kadar uzatıldı.
Isı pompası, güneş kollektörü veya ısı yalıtım malzemeleri gibi ürünlerde KDV indirimi uygulandı.
Kamu binalarında aydınlatma 19.00 ile 06.00 saatleri arasında kapatıldı.
Isıtmanın en yüksek 19 dereceye çıkarılmasına karar verildi.
Enerji krizinde aşırı kâr eden şirketlere ek vergiler getirilmesi için hazırlıklar yapılıyor.
2025 yılında kapatılması planlanan 2 nükleer santralin işletme ömrü 10 yıl uzatılırken, bu kış kapatılması planlanan 2 reaktörün de çalışmaya devam etmesine karar verildi.
BULGARİSTAN
Akaryakıt vergileri düşürüldü ve ev elektriği ve doğal gaz faturalarındaki vergiler kaldırıldı.
Ev elektrik faturalarındaki artış da yüzde 3,4 ile sınırlı kaldı.
